Een gelukkig seksleven, ook met Crohn of colitis

Gay,Couple,Cuddling,In,Bed.,Hand,On,The,Partner's,Back.

Als je Crohn of colitis hebt, heeft dat vaak een impact op je seksleven. Je bent onzeker, voelt je niet aantrekkelijk of hebt simpelweg pijn tijdens de seks. Daarover praten voelt nog te vaak als een taboe. Toch mag je gerust zijn: een gelukkig seksleven voor mensen met IBD kan wel degelijk. Dit zijn de meest voorkomende bezorgdheden en zo kan je ze aanpakken.  

Jarenlang voelde Louise zich niet goed in haar vel, waardoor ze niet kon genieten van seks. Ze heeft de ziekte van Crohn, en door haar medicatie was ze wat zwaarder, ze had last van een opgezwollen buik en voelde zich moe, moe en nog eens moe. 

IBD en seksualiteit

Louise is niet de enige. Veel mensen met Crohn of colitis genieten niet ten volle van seks. Omdat ze zich zorgen maken, bijvoorbeeld, of omdat ze zich niet goed in hun vel voelen. Vaak begint dat al bij de diagnose. Heel wat patiënten krijgen die op een leeftijd dat ze net beginnen experimenteren met seks of dat ze heel seksueel actief zijn. Maar ze durven niet praten over hun bezorgdheden. Niet met hun partner, vrienden en familie, maar ook niet met een hulpverlener. 

Beter seksleven

Ook Louise vindt het moeilijk om open te praten over haar bezorgdheden. “Dat is niet makkelijk omdat mijn partners niet altijd even begripvol waren. Dan kreeg ik verwijtend de vraag waarom ik niet gewoon zoals andere vrouwen kon zijn.” Ook met haar arts of verpleegkundige heeft ze er nooit over gepraat. Toch is dat belangrijk: je kan er heel wat problemen mee voorkomen. Louise: “Mijn IBD-team stimuleert het wel: ik krijg twee keer per jaar een vragenlijst ter voorbereiding op mijn afspraak bij de specialist, en dat onderwerp komt dan ook aan bod. Ze zien de beleving van je seksleven echt als onderdeel van het algemene welzijn.”

Gelukkig heeft Louise vandaag een partner die wél begrip toont voor haar vermoeidheid en onzekerheden. “Hij is mijn steun en toeverlaat. Dankzij hem durf ik liefdevoller naar mezelf kijken. Samen voelen we wat werkt voor ons, en niet wat de maatschappij van ons verwacht. Daardoor kan ik nu wél genieten van een fijne seksuele beleving.”

Wat zijn de meest voorkomende bezorgdheden?

  • De potentiële impact van de ziekte en behandeling op je seksleven
  • De invloed van je ziekte op je libido
  • Hoe symptomen de seks zelf kan verstoren
  • De invloed van je ziekte op je seksuele prestaties
  • Het effect op intimiteit en op de kwaliteit van je relatie
  • Onzekerheid over je uiterlijk

De impact van medicatie

De meeste behandelingen hebben geen negatieve invloed op je libido of op je seksuele prestaties. Integendeel: als je medicatie goed werkt, en je ziekte daardoor onder controle is, geniet je meer van seks. Toch kan bepaalde medicatie wél je zin voor seks of seksuele prestaties beïnvloeden. Heb jij het gevoel dat dit bij jou het geval is? Praat er dan over met je arts.

Libido

Je ziekte zelf kan er wel voor zorgen dat je minder zin hebt in seks – of liever de gevolgen van je ziekte. Bijvoorbeeld als je je uitgeput voelt – mentaal of lichamelijk. Of als je een negatief zelfbeeld hebt, bijvoorbeeld door postoperatieve littekens of een stoma. Je lichaam aanvaarden is niet altijd even makkelijk. Dat maakt het moeilijk om je sexy en zelfverzekerd te voelen. Maar je bent lang niet de enige: het is heel normaal om je zo te voelen. Je kan daarom altijd terecht bij een seksuoloog. 

Vermoeidheid

Een van de meest voorkomende symptomen van IBD is vermoeidheid. Als bijwerking van je medicatie of als gevolg van andere symptomen. Seks is een uitdaging als je je uitgeput voelt en te weinig energie hebt. 

Voel je de vermoeidheid op specifieke momenten opkomen? Dan kan een oplossing zijn om seks in te plannen op momenten dat je minder moe bent. Het kan ook helpen om alternatieve manieren van intimiteit met je partner te overwegen: elkaar kussen, omhelzen en strelen. Zo leg je de nadruk op intimiteit, niet op penetratie. 

Beïnvloedt je vermoeidheid je dagelijkse leven? Praat erover met je arts. Soms doet een aanpassing in je medicatie of een behandeling met ijzer- en vitaminesupplementen je vermoeidheid afnemen. 

Diarree, incontinentie en aandrang

Veelvoorkomende symptomen bij een chronische darmziekte zijn incontinentie, diarree of ‘aandrang’ – het gevoel dat je hebt als je heel dringend naar het toilet moet. Het is dan ook niet meer dan normaal dat je bang bent voor een ongelukje tijdens de seks. 

Het probleem is dat die angst ervoor zorgt dat je moeilijker kan ontspannen en genieten. Gelukkig bestaan er trucjes om hiermee om te gaan. Zo verklein je bijvoorbeeld de kans op een ongelukje door voor de seks naar het toilet te gaan. Of je kan proberen om de seks te plannen tijdens een moment waarop je darmen minder actief zijn, bijvoorbeeld voor het eten. 

Sommige patiënten nemen voor de seks een middel tegen diarree om hun stoelgang onder controle te houden. Bespreek dat altijd met je arts: niet alle IBD-patiënten verdragen die medicatie. Bovendien neem je ze beter niet tijdens een opstoot. Ben je toch bang voor een ongelukje? Dan kan je een rubberdam, dat is een ruberen lapje, over de vulva of anus overwegen om het risico op ongelukjes te beperken. 

Buikpijn en ongemakken

Heb je vaak last van buikpijn? Probeer ook dan momenten te vinden waarop je darmen rustiger zijn, zoals voor het eten. Experimenteer met verschillende standjes: als je bovenaan ligt, heb je de beweging van penetratie tijdens de seks meer onder controle – dat kan handig zijn als je buikpijn krijgt. Raadpleeg altijd je arts als de pijn aanhoudt of onverklaarbaar is. 

Fistels & Setons

Fistels veroorzaken vermoeidheid en pijn. Rectovaginale en perianale fistels hoeven je seksleven niet in de weg te staan. Al is het ook normaal als je geen seks wil terwijl je last hebt van fistels. 

Stoma

Ook een stoma hoeft geen belemmering te zijn voor een gezond seksleven. Toch is het normaal als je je zorgen maakt. Ben je bang voor lekkage? Ga voor de seks al even naar het toilet om het zakje te legen of te vervangen. Informeer je ook zeker over de verschillende soorten stomazakjes: er bestaan exemplaren die discreter zijn dan de gebruikelijke opties.